Ağız kokusunun büyük bölümü kükürtlü gazdır. Ağızda 75 ppb (Rösing CK,
2011) ile 250 ppb (Suzuki N, 2011) arasında kükürtlü gaz bulunur fakat
0.7 ppm'e kadar kabul edilebilir olarak bulunur. Ancak karaciğer infeksiyonu,
yetmezliği, veya yağlanması bulunduğunda, alkolizmde nefeste kükürtlü gazlar
görülür.
Ağızda başlıca H2S oluşur. Daha sonra metilsülfit ve daha sonra dimetilsülfite
dönüşür
Ağızda biriken H2S bakterileri ve insan hücrelerini rahatsız eder ve uzaklaştırılmaya
çalışılır. Bu amaç ile H2S'e metil (solda pembe işaretli molekül) bağlanır.
Bu şekilde metil sülfit gazı oluşur. Bu gaz H2S ten daha kötü kokar. Bir
sonraki aşamada H2S uzaklaştırılmaya çalışılırken bir kere daha metil (sağda)
bağlanır ve çok daha çirkin kokulu olan dimetil sülfit ortaya çıkar. Kural
olarak bir molekül metillendikçe çirkin kokulu olmaya başlar. Bu durumda
zaten çirkin kokulu olan H2S iki kere metillenmiştir ve çok daha çirkin kokmaya
başlayacaktır.
2- Azotlu ağız ve nefes kokusu gazları
Amonyak (NH3) en sık rastlananıdır. Ağızda bakteriler sebebiyle hep vardır.
Midede Helicobacter pylori sebebi ile de oluştuğu söylenir. Nefeste 400-2390
ppb arasında bulunur (Diskin AM,2003). Ayrıca azot metabolizması hastalıklarında
(gut, protein emilim bozuklukları, yaşlılık, açlık durumunda ve aminoasit
metabolizması bozukluklarında nefeste amonyak yükselir. Hücreler çeşitli
hastalıklar sebebiyle stres altında kaldığında NO, NO2, N2O gibi diğer azotlu
gazları ve nitril grubu gazlar nefes kokusuna karışır. Halimeter ile ölçülemez
Amonyak molekülü görülmektedir.
Bu gaz fevkalade uçucudur ve idrar kokusuna benzer çirkin kokuludur.
Bilhassa sabah uykudan uyanınca ağız ve nefesteki konsantrasyonu daha
yüksektir.
3- Organik ağız ve nefes kokusu gazları
Sağlıklı bireyin nefesinde daima şu gazlar bulunur::
Aseton 283-870 ppb (Diskin AM,2003), Metanol 32-1684 ppb (Turner C, 2006),
Etanol 27-153 ppb (Diskin AM,2003), Isopren 212 ppb (Turner C, 2008), Propanol
20 ppb (Enderby B, 2009), Asetaldehit 24 ppb (Turner C, 2006), Butan 24
ppb (Kharitonov SA,2002), Alkanlar (C13-20) 1.5 x10 -10 M/l (Phillips M,
2000), Hidrojen <10 ppm (Hamilton LH, 1998).
O halde sağlıklı bireylerin de nefeslerinde az veya çok bir miktar koku
bulunabilir. Halimeter ile ölçülemez
Organik gaz molekülü
Şu hastalıklarda nefesteki kokulu gazlar yükselir:
Diyabet ,uyku apnesi, Helicobacter pylori infeksiyonu, orak hücreli anemi,
astım, göğüs kanseri, akciğer kanseri, kronik obstrüktif akciğer hastalığı
(KOAH ), kistik fibroz,, siroz, üremi, böbrek yetmezliği, trimetilaminüri,
(Whittle CL, 2007) (Ciaffoni L, 2011), bağırsak inflamasyonu, (Kokoszka
J,1993), ülseratif kolit (Sedghi S,1994), (Pelli MA, 1999), Crohn's hastalığı
(Pelli MA, 1999), tüberküloz (verem) (Phillips M,2010), şizofreni (Phillips
M, 1995), pnömoni (Julak J, 2006), asbest solumaya bağlı akciğer hastalıkları
(Chapman EA, 2010), mide kanseri (Ligor T, 2007), kalp krizi (angina pectoris)
(Phillips M, 2003).
Bu günün teknolojisi ile foto iyonizasyon detektörü (PID sensor)
ve Low explosive limit (LEL) sensoru ile şu organik gazlar ağızda ve nefeste
ölçülebilmektedir.
Kaynak:
Aydın M. Ağızdan mikrobiyolojik materyal alınması. Ed. Cengiz, Mısırlıgil,
Aydın. Tıp ve diş hekimliğinde genel ve özel Mikrobiyoloji. Konu 18. Sa:153-160.
Güneş yayınevi, Ankara, 2004.
Aydın M. Teşhisten tedaviye Ağız kokusu. Nobel kitapevi. İstanbul, 2008
Bu sayfaya link verebilir kaynak göstermek şartı ile
buradaki bilgileri serbestçe kullanabilirsiniz. Fakat kaynak göstermeden
alıntı yapılması durumunda yasal hakkım saklıdır. Bu sitedeki ve sitenin
alt sayfalarındaki her hangi bir bilgiden izinsiz (ç)alıntı yapanlar
hakkında yasal haklarım saklıdır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 36 ve 37. maddesine aykırı
alıntı yapmak suç teşkil etmektedir. Ayrıca internet ortamında yapılan
yayınların düzenlenmesi ile ilgili olarak 4 Mayıs 2007 tarihinde kabul
edilen 5651 sayılı internet yasasına göre de bu durum cezai işlem gerektirmektedir.
Buradaki bilgiler kullanıcıya fikir vermek ve destek sağlamak içindir.
Muayene, tanı, tıbbi tavsiye, konsültasyon ve teşhis yerine geçmez. Diş
hekimi olmadığınız halde bu sayfayı okuduysanız burada yazanlar hekime muayene
olmak anlamı taşımaz diş hekimine gidin.
