Hep sikayet edilen H2S gazi kötü kokar ama aslinda Allah'in lütfettigi bir mucizedir.
======================================================
Agiz kokusunun büyük bir bölümü Tip 1 dir. Bunun büyük bir bölümünün sorumlusu dil sirtidir. Sorumlu Kötü kokulu gazlarin liste basinda H2S (hidrojen sülfit) gazi gelir. Zehirli gazdir.

Peki bu zehirli gazin düsük konsantrasyonlarda vücudumuza olan etkisi nedir?

Memeli dokularinda, santral sinir sisteminden kardiyo vasküler kaslara kadar hemen her dokuda H2S sentezlenir (Yoo SH,2008). Torasik aort, portal ven ve diger damarlarin kaslarinda da sentezlenir.

Oksijen radikallerinin ortadan kaldirilmasi, aterom plaklarinin engellenmesi, anjiyogenez (yeni damar olusmasi), hasarli damarlarda yara iyilesmesi sirasinda endotel proliferasyonunu temin etmek, kemik dansitesini ve osteojeniteyi saglamak, vazodilatasyon saglamak gibi sayisiz olayda mediyatör olarak rol alir.

Memeli beyninde fizyolojik olarak 50-160 umol H2S bulunmalidir. Bu konsantrasyon Parkinson’a karsi korur.

H2S diger gazotransmiter gazlar ile de sinerji saglar ve etkisini potansiyelize eder. Antihipertansiftir, tansiyonun düsmesini saglar.

H2S sentezlettiren cystathionine β-synthetase (CBS) enzim eksikligi kemik rezorpsiyonuna sebep olmaktadir. Yani H2S kemik dansitesine katki saglamaktadir. Mekanizmasi ise kalsiyum kanallarindan hücre içine Ca alinmasina yardim etmesidir. (Moore PK, 2015)

Sistein beyinde bir nöromodülatör olarak görev alir.

Kolon mukozasi ülseratif kolit, iritabil kolon benzeri hastaliklardan H2S yardimi ile korunur. (Levit MD, et al., 1999) Kolon gazlarinin %10 unu olusturur. Farelerde beyin dokusunda 50-160 umol/l, ilyumda ise 1 umol/l H2S sentezlenir.

Penisin sertlesmesine katkida bulunur.

Corpus cavernosum çevresinde H2S sentezlettien enzimler salinir. Periferal sinüsler içinde venöz kan dönüsünü kapatarak cavernos cisimde 100 mmHg kan basincini saglayarak (NO ile birlikte) ereksiyonu gerçeklestirir. Primat ve fare penisine H2S veren bir madde olan NaHS (sodyum hidrojen sülfit) injeksiyonu yapildiginda penis büyüklügü ve iç basinci artmaktadir. Bu sadece nöral uyari degil ayni zamanda NO inhibisyonu ile gerçeklesmektedir. NO açiga çikinca NOS bilesigine dönüserek etkisizlesmektedir.

Kadin genital organlarinda da vazodilatasyon etkisi gösterilmistir. Testislerde sperm hücre üretimini artirir.

Idrar torbasinin kan dolasiminin düzenlenmesi üzerine olumlu etkileri vardir. Pihtilasmayi trombozu geciktirir. Felce karsi koruyucu oldugu söylenebilir.

H2S oksidatif strese karsi koruyucudur, böylece yaslanmayi geciktirir.

Pankreas inflamasyonlarinda kanda H2S seviyesi yüksek bulunmasi bize H2S ile inflamasyon arasinda bir iliski bulundugunu gösterir. Fareler üzerinde yapilan deneylerde yavas H2S serbestleyen diklofenak uygulamasi pankreatit ve akciger hasarindan engellemistir, ayrica endotoksik soktan da korumustur.

Yanik yaralarinda H2S sentezi yaniga bagli inflamasyonu engellemistir. Ödem çözücüdür. P maddesinin salinmasini artirir, böylece nöroinflamasyonu artirir.

Apoptozu (hücre intihari) engeller.

Agriya karsi esik degeri düsürür.

CBS nin engellenmesi ovaryan kanserli dokuda oksidatif stresin artmasina sebep olmaktadir, böylece kanserli hücre artisina neden olmaktadir.

Benzer özellik kolon kanserli dokuda da mevcuttur. O halde H2S sentezi kanserlesmeye firen yapmaktadir diye düsünmek gerekir.

Melanom seklinde deri kanserlerinde H2S için benzer özellikler tespit edilememistir. Prostatin androjen kaynakli kanserlesmelerinde H2S varligi gösterilmistir. Öte yandan glioma cinsi tümörleri hizlandirdigi görülmüstür. H2S-kanser iliskisinde bir kaos vardir. Bazi yayinlar sistein varliginda kanserlesmenin hizlandigini , diger yayinlar CBS ve CSE yoklugunda hizlandigini yazmistir. (Moore PK, 2015)

-M